La mia Verona, le sue tradizioni e non solo.....

Verona: tradizioni, dialetto e non solo

La festa de Santa Lùssia a Verona

2021-02-17 09:13:01

La festa de Santa Lùssia a Verona: la storia, quando l'è nata e parché vién fati i banchéti in Piassa Bra.... e le poesie en dialéto veronese

La storia de Santa Lùssia, quando l'è nata e parché vién fati i banchéti in Piassa Bra

Ogni ano  tra l’8 e ‘l 13 decémbre, vién posissionà in Piassa Bra dei banchéti che ciamèmo de Santa Lùssia, co’ dolçi, roba da vestìr, e zugàtoli, mantegnendo in vita una de le tradissioni più importanti de Verona: la festa de Santa Lùssia.

Le bancaréle co i zùgatoli, tri giorni prima de la festa de Santa Lùssia in Piassa Bra, le sarìa ligà a un usansa religiosa del pelegrinàio a la statua de la Santa.

I banchéti in Piassa Bra


A Verona par, che l’adorassión de Santa Lussia a Verona sia ligà a una bruta epidemia a i oci nel ’400, che faséa deventàr orbi in particolàr i buteléti. I genitori no savendo da ci ’ndàr i s’a messo a pregàr Santa Lussia, faséndo un voto, co’ la speransa de farli guarìr. Finìa l’epidemia, l'è restà la tradissiòn de portàr i buteléti el giorno de Santa Lùssia ne la césa. La statua de Santa Lùssia l’è conservà ne la Cèsa de la Santissima Trinità.

Statua de Santa Lùssia


E cossita, ogni ano, el 13 decémbre Santa Lùssia la vién de note co’el so mussèto par portàr i regài ai buteléti.

Santa Lùssia co'el so mussèto

 

Le poesie de Santa Lùssia

Propongo due poesie dedicate a Santa Lùssia: una poesia di Giovanni Ceriotto, dove un bambino scherza sulla sua cecità, e la poesia di Berto Barbarani che è il massimo cantore del dialetto veronese.


Giovanni Ceriotto (Verona, 1883-1968)

SANTA LÙSSIA NO LA GHE VEDE

Senti, putin, cosa che ò visto ieri:

ò visto Santa Lùssia a spassesar,

l’ò vista andar su e zo par i sentieri

de na montagna e in sima a un luminar;

l’ò vista far bao-sete par i verii

e po’ da novo l’è tornà a scapar

par far la guardia sora i copi neri

de un caminetto che ‘l volea fumar;

e dopo su la gresta de quel monte

spetando inzenocià l’Ave Maria,

sminciando le casete mese sconte…

“Ma lu l’è mato!... Ci elo che ghe crede

che Santa Lùssia vaga a far la spia

se quela Santa, sior, no la ghe vede!....”




Berto Barbarani (Verona, 1872-1945)

La poesia dedicata a Santa Lùssia fa parte di una serie di poesie composte tra il 1897 e il 1900 e raccolte sotto il titolo di “Le Montebaldine” - Libro Terzo del "Primo Canzoniere"

SANTA LÙSSIA

I l'à fati su de note,

co le asse e col martel,

co le tole, mèse rote,

piturade da cortel,

co 'na tenda trata sora

co i lumeti trati là...

L' è così che salta fora

i bancheti de la Brà!

Là, gh'è paste, là, gh'è fiori,

gh’è i zugatoli da un franco,

(i zugatoli da siori)

ma ghi n’è che costa manco;

 ghi n'è fin che costa un besso,

e ghi n’è che de val tri...

"Con parmesso, con parmesso,

che vòi vedarli anca mi."

Le puote bele bianche,

le se buta fora in strada;

un caval da do palanche

l’è drio a trarme una peada...

Sto tranvai co i so vagoni

par che el fassa: fu, fu, fu!...

"Bei maroni, bei maroni,

de comandelo, anca lu?"

Giovanin, l'è meso mato

par sta bela carossina;

"Mandolato! Mandolato

tuto màndole e farina..."

Quanta gente! Che boresso,

drio a 'na tromba che fa piiii...

"Con parmesso, con parmesso,

che voi vèdarla anca mi."

Me morosa picinina

de girar no l'è mai straca;

se la cata una vetrina,

l'è nà pégola che taca;

la roversa fin i oci,

la me sburta e, signor sì,

se badasse a i so zenoci,

cossa mai saria de mi!

Me morosa piassè granda, 

la rasona e la me scolta,

mai da mi no la se sbanda,

l'è un piaser condurla in volta...

La me dise in te una recia:

"No sta spèndar, l'è pecà!"

Me morosa piassè vecia,

l'è la prima de la Brà!  

 

 

 


 


 


by Stefania Gelmetti